Istnieje wiele przyczyn które mogą powodować takie samopoczucie, ale należy również zwrócić uwagę na bardziej poważne objawy które często mogą sugerować początek chorób układu nerwowego takich jak depresja, dwubiegunowość lub nawet nerwica. W dzisiejszych czasach choroby o podłożu psychiatrycznym występują coraz częściej w naszym społeczeństwie. Taka sytuacja po części spowodowana jest wysokim stresem, brakiem snu i dużą ilością obowiązków dnia codziennego.
Depresja sezonowa
Depresja sezonowa lub sezonowe zaburzenie afektywne to jednostka chorobowa, w której bardziej lub mniej nasilone objawy depresji pojawiają się zawsze w okolicach października lub listopada i najczęściej utrzymują się przez cala zimę aż do czasu remisji. Dużo częściej ten problem dotyka kobiety niż mężczyzn, a etiologia tej choroby nie jest do końca znana. Istniejące hipotezy sugerują, że jest to problem neuroprzekaźników w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
Najczęstszymi objawami depresji sezonowej są:
- uczucie smutku,
- obniżony poziom aktywności fizycznej,
- problemy z koncentracja,
- przewlekle zmęczenie i uczucie niedowartościowania,
- a także osłabienie popędu seksualnego.
Każda osoba, która doświadcza któregoś z wyżej wymienionych objawów, a także zauważyła niższy poziom zadowolenia z czynności, które wcześniej sprawiały ogromną radość powinna skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Bardzo ważne jest, aby zwrócić uwagę czy te objawy występują tylko w połączeniu ze zmianą pory roku i ogólnej aury na zewnątrz, gdyż to odróżnia depresję sezonową od dużo poważniejszych zaburzeń depresyjnych. Leczenie sezonowego zaburzenia afektywnego polega na zwiększonej ilości godzin przebywania na słońcu i ekspozycji na promienie słoneczne. Wielu specjalistów uważa, że fototerapia jest w stanie zmienić układ neuroprzekaźników w mózgu i doprowadzić do znacznej poprawy tej choroby.
Jeżeli naturalna fototerapia promieniami słonecznymi nie skutkuje, to należy zastosować naświetlanie specjalnymi lampami. Jeżeli tego rodzaju leczeniu również nie skutkuje, to bardzo często psychiatrzy decydują się na leczenie lekami antydepresyjnymi.
Depresja kliniczna lub depresja jednobiegunowa to dużo bardziej poważna jednostka chorobowa, która dotyka coraz to większej grupy ludzi i dotyczy zarówno osoby młodsze jak i starsze. Bardzo często wyrażenie ”depresja” jest nadużywane w naszym słownictwie, ponieważ każda osoba doświadcza w swoim życiu okresu o nastroju depresyjnym, kiedy to nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z codziennymi problemami, czujemy przygnębienie, smutek, brak energii. Należy jednak odróżnić nastrój depresyjny od depresji klinicznej ponieważ w depresji klinicznej objawy są dużo bardziej nasilone i najczęściej dotyczą poczucia beznadziei, upokorzenia, wstydu, winy, a także braku codziennej radości z życia lub zaniedbywanie codziennych obowiązków. Ta grupa objawów to zaburzenia emocjonalne.
Istnieją również zaburzenia poznawcze czyli poczucie nieskuteczności własnych działań, niska ocena samego siebie, a także myśli samobójcze, które charakteryzują osoby o bardzo poważnych objawach, ale mogą dotknąć każdego z depresją.
Bardzo często depresji towarzyszą zaburzenia fizyczne takie jak:
- utrata apetytu,
- spadek wagi,
- problem ze snem,
- czy problemy z erekcja lub zaburzenia libido.
Jak widać, depresja jednobiegunowa to złożony zespół objawów, których obecność znacznie zakłóca funkcjonowanie człowieka i wymaga leczenia. Objawy depresji i innych chorób psychiatrycznych są zdefiniowane w DSM-V i wymagają przynajmniej pięciu objawów występujących przez dwa tygodnie, a jednym z objawów musi być utrata nastroju lub braku zdolności odczuwania przyjemności. Należy również wykluczyć istnienie czynników somatycznych lub organicznych, które mogą mieć wpływ na nastrój. W dzisiejszych czasach około 10% populacji cierpi na depresje i nie należy lekceważyć objawów lub częściej samopoczucia związanego z tą chorobą.
Kolejna często występująca chorobą psychiczną jest nerwica lub zaburzenia nerwicowe. Ten problem charakteryzuje się ogólnym lekiem związanym z obawą przed różnymi problemami, a także tzw. błędnym kołem, ponieważ ten lek napędza inne objawy takie jak ból, zaburzenia snu, łaknienia a także zaburzenia seksualne.
Osoby, które najczęściej cierpią na nerwice to osobowości z silnym poczuciem perfekcjonizmu, egocentryzmu a także często osoby, które mają problemy z uzależnieniami. Istnieją rożne stadia nerwicowe i wiele osób może mieć tylko objawy w szczególnych sytuacjach, ale są też tacy, u których objawy somatyczne takie jak ból, brak czucia, porażenie narządów występują bardzo często i przewlekle.
Jeżeli chodzi o leczenie nerwic to tzw. „złotym środkiem” jest psychoterapia, która powoduje odkrycie wszystkich problemów wewnętrznych z którymi poszczególni pacjenci muszą walczyć na co dzien. Jeżeli psychoterapia nie znajdzie zastosowania to należy podjąć terapię farmakologiczną zawierającą leki anksjolityczne lub antydepresyjne. Każdą decyzję o podjęciu terapii należy wcześniej skonsultować z lekarzem psychiatrą lub lekarzem specjalistą zajmującym się leczeniem nerwic.
Dzisiejsze społeczeństwo musi przeciwstawić się dużej dawce stresu i problemów dnia codziennego, dlatego odsetek chorób psychiatrycznych jest coraz wyższy. Bardzo ważne jest, aby w naszych rodzinach i wśród znajomych kreować atmosferę miłości, przyjaźni i zrozumienia, ponieważ te cechy zapobiegają występowaniu tych chorób u osób narażonych na stres.
Choroby układu nerwowego to bardzo poważny problem i dlatego tak ważna jest profilaktyka i odpowiednie podejście do osoby, która ma zmianę nastroju lub bardziej poważne objawy psychosomatyczne. W razie jakiegokolwiek niepokoju należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Starajmy się, aby ta nadchodząca jesień, była złota, pełna radości i ciepła domowego.
lek. med. Adam Studniarek